سر و ته یارانه 450 هزار تومانی كجاست؟
اعلام ˮپرداخت یارانه ۴۵۰ هزار تومانیˮ در میان برنامه های انتخاباتی کاندیداهای ریاست جمهوری، ابهامات و سوالاتی دارد که بر مبنای آمارهای رسمی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است.
به گزارش دکور پرداز به نقل از ایسنا، همان گونه که قابل پیشبینی بود، مبحث اصلی اقتصادی که برخی کاندیداها در برنامه های خود دست روی آن دست گذاشتند، بحث یارانه نقدی است که گاها جای بحث بسیار دارد.
یکی از مواضع یارانه ای کاندیداهای ریاست جمهوری به پرداخت یارانه ۴۵۰ هزار تومانی از جانب محسن رضایی برمی گردد. اما اعلام وی، با عنایت به اینکه هنوز توضیح کاملی همراه نداشته، ابهامات زیادی دارد و در چند موردی که در این رابطه اظهارنظر کرده، هنوز پاسخ مشخصی به سوالات پیرامون یارانه ۴۵۰ هزار تومانی عرضه نشده است. مروری بر وعده های این کاندیدای ریاست جمهوری درباره یارانه که در ایام اخیر و شب گذشته در برنامه گفت وگوی ویژه خبری عنوان شد، ابهاماتی دارد.
دهک دهم هدف قرار دارد
رضایی گفته که می خواهد در دولتش یارانه ۴۵۰ هزار تومانی پرداخت کند. در ادامه در یک ویدئو اعلام نموده که «اولین مسئله دولت وی توجه به ساماندهی یارانه های پنهان است. به این صورت که بنزین و گازوئیل را به دهک ثروتمند با قیمت واقعی خواهد فروخت و ۹ دهک دیگر این سوخت ها را با نرخ ترجیحی دریافت می کنند. از این محل چهار میلیارد دلار صرفه جویی خواهد شد که به ۴۰ میلیون نفر (هر ۱۷۸ هزار تومان یارانه) اختصاص پیدا می کند. چهار میلیارد دلار دیگر هم مقرر است از نهاده های دامی و اساسی صرفه جویی شود که در مجموع ۳۵۰ هزار تومان می شود که با ۹۱ هزار تومان فعلی در مجموع ۴۵۰ هزار تومان یارانه پرداخت خواهد شد».
رضایی مدعی شده که بگونه ای مدیریت خواهد نمود که این پرداخت یارانه بدون تأثیر در قیمت ها و تورم جابجایی منابع و برداشت بودجه باشد.
اما اظهار دیگر محسن رضایی، تاکید مجدد بر درست بودن عدد ۴۵۰ هزار تومانی یارانه اعلامی وی است و گفته که این اعلام با پشتوانه است و تورمی ایجاد نمی کند و هزینه روی دوش دولت نخواهد گذاشت.
این کاندیدای ریاست جمهوری گریزی به بحث یارانه های پنهان زده و گفته «سالانه معادل ۱۳۰ میلیارد دلار یارانه داده می شود که بخش زیادی از آنرا ثروتمندان می برند و در برق مصرفی در لوسترها و بنزین خودروهایشان مصرف می کنند، در حالیکه برق یک لوستر یک ثروتمند معادل برق یک کوچه در شهرهای جنوبی ایران است که این مورد بی عدالتی و نابرابری است».
در دیگر اظهار رضایی بار دیگر بر مواضعی که داشته بدون توضیح اضافه ای تاکید و اعلام شده که « پس از اینکه دولت جدید را دست بگیرد، سریعا نسبت به ساماندهی یارانه ها اقدام خواهد کرد» و بار دیگر به «چهار میلیارد دلار فروش محصولات نفتی از محل یارانه ثروتمندان و معادل همین مقدار از خرید نهاده های دامی » اشاره کرده و گفته که «یارانه را به مبلغ ۴۵۰ هزار تومان برای هر نفر در جمعیت ۴۰ میلیونی افزایش می دهد».
این چند مرحله از اظهارات رضایی تکمیل کننده اطلاعات در ارتباط با طرح وی نیست، اما مروری بر آن، سوالاتی را بوجود می آورد.
الزام برای ساماندهی یارانه پنهان، چگونه؟
اول مبحث اینکه وی با وجود تمام مسائل اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و ابعاد دیگر کشور، نخستین مسئله را ساماندهی یارانه های پنهان می داند و اینکه چرا این مورد را بعنوان مسئله اول برگزیده، خود جای سوال دارد؛ هرچند که یارانه های پنهان و پرداخت حجم سنگینی از آن در سال صدمه های جدی به وضعیت اقتصادی ایران وارد کرده و سال هاست که دولت ها نتوانستند گام های موثری در بهبود این وضعیت بردارند.
در این رابطه باید گفت، طبق اعلام دولت روحانی در مهر ۱۳۹۸، ایرانیان در سال بیشتر از ۱۳۰۰ هزار میلیارد تومان یارانه پنهان و آشکار دریافت می کنند که بیشتر از ۹۰۰ هزار میلیارد آن یارانه پنهان بوده است که محل تأمین آن ۳۰۰ هزار میلیارد تومان بودجه ای و فرابودجه ای است و ۶۰۰ میلیارد تومان دیگر به حوزه نفت و انرژی بر می گردد که بالغ بر ۲۰۰ هزار میلیارد تومان آن در بنزین نهفته است.
در مورد توزیع یارانه ها هم این گزارش نشان داده بود که دهک دهم ۲۳ برابر سایر دهک ها یارانه دریافت می کند و یارانه دریافتی آنها در برق حدود ۳.۶ برابر، گاز حدود ۲.۵ برابر و کالاهای اساسی ۴.۷ برابر بقیه است.
این که مقرر است نحوه ساماندهی یارانه های پنهان در دولت رضایی به چه نحوی باشد، وی به شکلی حذف یارانه سوخت دهک دهم را هدف گذاری کرده و قرار بر فروش بنزین و گازوئیل به قیمت واقعی به این دهک دارد، اما سایر دهک ها نرخ ترجیحی دریافت می کنند. اینجا این سوال مطرح است که آیا تمامی ۹ دهک دیگر افراد متوسط و رو به پایین هستند که باید همه آنها همچنان یارانه سوخت و با نرخ ترجیحی دریافت نمایند یا این که سه دهک بالا می توانند مشمول این تغییر باشند؟ و دیگر این که آیا الزاما حذف تمام یارانه دهک دهم راهگشای معضل یارانه های پنهان است؟
آیا ارز ۴۲۰۰ حذف می شود؟
اما مقرر است منابع پرداختی از محل فروش قیمت واقعی بنزین و گازوئیل به دهک دهم، چهار میلیارد دلار باشد که از محل آن ۱۷۸ هزار تومان یارانه به ۴۰ میلیون نفر اختصاص پیدا می کند.
مابقی ۴۵۰ هزار تومان این گونه مقرر است تامین گردد که چهار میلیارد دلار دیگر از محل نهاده های دامی و کالاهای اساسی صرفه جویی می شود. این اشاره این احتمال را مطرح می کند که محسن رضایی در مورد حذف ارز ۴۲۰۰ تومان از واردات نهاده های دامی و کالاهای اساسی اقدام خواهد نمود و نرخی بالاتر از آن اعمال خواهد شد، به نحوی که چهار میلیارد دلار از آن صرفه جویی می شود. اما او علنی در این مورد بحثی مطرح نکرده و نحوه تأمین چهار میلیارد دلار معلوم نیست.
یارانه ۹۱ هزار تومانی کجاست؟
طبق گفته این کاندیدای ریاست جمهوری، ۳۵۰ هزار تومان از ۴۵۰ هزار تومان از محل این صرفه جویی ها یعنی چهار میلیارد دلار قیمت سوخت دهک دهم و چهار میلیارد دلار نهاده های دامی ایجاد خواهد شد که با ۹۱ هزار تومان یارانه فعلی به ۴۵۰ هزار تومان خواهد رسید.
سوال اینجاست که یارانه ۹۱ هزار تومانی فعلی کدام یارانه است؟ این در شرایطی است که در بخش یارانه های نقدی هر نفر ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان دریافت می کند و از طرفی در یارانه های معیشتی مبلغ ۵۵ تا ۲۰۵ هزار تومان متفاوت می باشد و یارانه ۹۱ هزار تومانی در عمل وجود ندارد؛ ازاین رو لازم است این کاندیدای ریاست جمهوری توضیح دهد که یارانه ۹۱ هزار تومانی دقیقا کدام یارانه است که باید ۳۵۰ هزار تومان به آن اضافه و یارانه ۴۵۰ هزار تومانی را ایجاد نماید.
کدام گرانی سوخت، تورم نداشته است؟
از سویی رضایی تاکید دارد که یارانه ۴۵۰ هزار تومانی وی هیچ تاثیری در تورم ندارد و جابه جایی پول یا برداشت از بودجه صورت نمی گیرد. در این رابطه این ادعا مطرح است که کدام برنامه در دستور کار قرار دارد که می تواند با حذف یارانه سوخت حتی برای دهک دهم و حذف بخشی از یارانه نهاده های دامی و کالاهای اساسی تغییری در تورم ایجاد نکند؟
این در حالی است که تجربه نشان داده، هرگونه تغییری در قیمت سوخت به صورت مشخص بر افزایش قیمت ها تأثیر گذاشته است؛ به صورتی که در سال ۱۳۸۹ که دولت دهم قانون هدفمندی یارانه ها را آغاز و قیمت سوخت را چند برابر کرد و قیمت بنزین از ۱۰۰ تومان به ۴۰۰ و ۷۰۰ تومان افزایش پیدا کرد، تبعات تورمی آن سال ها بر اقتصاد ایران موثر بود. همینطور در سال ۱۳۹۸ که قیمت بنزین در دولت دوازدهم افزایش پیدا کرد، تبعات تورمی آن قابل کتمان نیست و حتی مسؤلان مربوطه اعلام نمودند که در افزایش قیمت دلار در ماه های بعد اثرگذار بوده است.
در رابطه با درآمد چهار میلیارد دلاری حاصل از صرفه جویی خرید نهاده های دامی و اساسی هم اگر بنا بر حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی باشد، لازم به یادآوری است که هر بار دولت نسبت به حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی از کالا اقدام نموده، افزایش قیمت آن در بازار مشهود بوده و باعث تورم شده است، حتی در بودجه سالجاری حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی با وجود تمام رانت ها و تبعاتی که در توزیع آن وجود دارد، به نتیجه نرسید. ازاین رو حتی اگر حذف این نرخ از کالای اساسی تصمیم کاملا درستی باشد، تورم حاصل از آن قابل انکار نیست.
حذف ۳۸ میلیون نفری در راه است؟
یک مورد قابل توجه دیگر در این ادعای کاندیدای ریاست جمهوری به جمعیت یارانه بگیر برمی گردد. وی بارها به ۴۰ میلیون نفر و منابع ۴۵۰ هزار تومانی به آنها تاکید کرده اما حرفی از ۳۸ میلیون نفر دیگر یارانه بگیر فعلی نزده است. اینکه آیا مقرر است پرداختی به روال گذشته به کل ۷۸ میلیون نفر اما با اختلاف مبلغ ادامه داشته باشد؟
همچنین محسن رضایی درباره یارانه معیشتی که از دو سال قبل و با افزایش قیمت بنزین بین بخشی از یارانه بگیران توزیع می شود، توضیحی عرضه نکرده که آیا مقرر است این مدل از یارانه را به همراه یارانه ۴۵ هزار تومانی حذف کند و همه را به یارانه ۴۵۰ هزار تومانی برای ۴۰ میلیون نفر محدود کند؟
در کنار تمام این مسائل که در ابهام باقی مانده، جریان های دیگر همچون میزان افزایش قیمت بنزین و سوخت حتی برای دهک دهم یا نرخ دلاری که مقرر است این ارز به ریال تبدیل گردد هم مطرح است که بی پاسخ مانده و لازم به شفاف سازی از جانب این کاندیدای ریاست جمهوری است.
منبع: دكور پرداز
مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب