انهدام ۲۵۰ تن سرم در فصل کرونا و چند پرسش
مدت زیادی از شعله ور شدن آتش کرونا در موج پنجم با ویروس مرگبار دلتا نمی گذرد، روزهای سختی که بیماران نسخه به دست روانه داروخانه ها می شدند تا یکی از ابتدایی ترین نیازهای دارویی خود یعنی سرم را تهیه کنند. همان زمان (حدودا مردادماه) و در شراطی که هنوز شعله های آتش فروکش نکرده بود گمرک خبر از دپوی 500 تن سرم داد که 250 تن از آن تاریخ مصرف گذشته بودند.
به گزارش دکور پرداز به نقل از ایسنا، تابستان امسال بود که با بالاگرفتن شدت کرونای دلتا در موج پنجم بیماری و به دنبال افزایش نیاز به مصرف سرم برای تزریق رمدسیویرو...، واردات سرم جهت تامین نیاز داخل از اواسط مرداد آغاز شد. این در حالی بود که مدتی بعد اعلام گردید حدود ۵۰۰ تن سرم در گمرک دپو شده است که ۲۵۰ تن آن مربوط به پنج سال پیش بوده که اغلب تاریخشان گذشته بود و ۲۸۰ تن دیگر نیز نزدیک به یکسال گذشته وارد گمرک شده بود. در چنین شرایطی به دنبال دستور واردات سرم، حجم سرم های وارد شده به گمرک رو به افزایش بود.
در آن دوره حتی اگر برای خرید داروهایی غیر از داروهای مربوط به کووید۱۹ پا به داروخانه ها می گذاشتید با صف طویلی از نسخه به دستانی روبرو می شدید که در پی یافتن این مایه حیاتی برای بیمارشان بودند غافل از آنکه ۲۵۰ تن از آن بیخ گوشمان به زباله تبدیل شدند بدون آنکه بتوانیم تصور درستی داشته باشیم که این حجم سرم می توانست نیاز چند بیمار را برطرف کند.
موضوعی که دادستانی به آن ورود کرده و به نظر می رسید حواشی امحای سرم های تاریخ مصرف گذشته و تعیین تکلیف مابقی سرم ها با ورود این نهاد به سرعت برطرف شود اما بر خلاف آن، ظرف مدتی کوتاه بر حجم واردات سرم های وارداتی، حدود ۱۳۰۰ تن دیگر افزوده شد. موضوعی که شانه ساز_رئیس وقت سازمان غذا و دارو در واکنش به آن و درباره عدم ترخیص ۱۳۰۰ تن سرم از گمرک، اعلام نمود: « این سرمی که از آن صحبت میکنند، وارداتش برای سال ۱۳۹۵ بوده است و در سال ۱۳۹۹ منقضی شده است. نمیدانم چرا عده ای حالا یادشان آمده است. محموله هایی که ثبت سفارش شده، بلافاصله پای بار ظرف کسری از ساعت ترخیص شده و وارد بازار می شود. البته قسمتی از آن بدون اطلاع ما وارد گمرک می شود. واردکننده نباید بدون ثبت سفارش چیزی را وارد کند. برای اینکه خیلی از آنها می تواند مضر باشد. اتفاقی که در بندر بیروت افتاد، باید برای همه ما درس عبرت باشد که ممکنست بدون هیچ ثبت و ضبطی محموله وارد گمرکات ما کنند و اتفاقی شامل بیولوژیک تا اتفاقاتی مانند بندر بیروت رخ دهد. حرف ما این است که چیزی بدون ثبت سفارش وارد گمرک نشود. حتما پیگیری انجام می شود، اما ورود بی حساب و کتاب اقلام و کالاها با گمرک کار اشتباهی است. بندر بیروت نمونه است و گمرک ما باید حساسیتش را روی این مساله بیشتر کند.»
این اظهارات نیز بدون حواشی نماند چونکه با ارائه مدارکی از طرف گمرک مشخص شد ماجرای این ۱۳۰۰ تن واردات جدید با ۲۵۰ تن سرم تاریخ مصرف گذشته ی ورودی سال ۹۵ متفاوت می باشد. در این راستا معاون فنی گمرک با انتشار نامه ای در پاسخ به اظهارات رییس سازمان غذا و دارو نوشت: «با عنایت به امکان استفاده از اطلاعات مراجع تحویل گیرنده توسط وزارت بهداشت بوسیله سازمان جامع تجارت، مسئولیت اظهارنظر و تعیین تکلیف اقلام سلامت محور باتوجه به تخصصی بودن موضوع برعهده آن مرجع بوده و سازمان گمرک نیز آمادگی کامل خودرا جهت همکاری برای تعیین تکلیف مواردی که از طرف وزارت بهداشت منعکس خواهد شد اعلام می کند.»
در حالی که انتقاد مشخص رییس وقت سازمان غذا و دارو به عدم دسترسی سازمان متبوعش به سامانه های گمرکی و اطلاعات برخط بود، در بخش دیگری از این مکاتبه گمرک به سازمان غذا و دارو در ارتباط با دسترسی برخط اطلاعات بوسیله سامانه جامع تجارت یادآوری و اعلام نموده که وزارت بهداشت می تواند با هماهنگی با متصدیان سامانه تجارت و شرکت انبارهای عمومی نسبت به گرفتن اطلاعات اقدام نماید.
علاوه بر آن موضوعی که برای تعلل در ترخیص ۱۳۰۰ تن سرم از طرف شانه ساز_ رییس وقت سازمان غذا و دارو مطرح شد؛ « ابهام نسبت به کیفیت محموله ها» بود. او همین طور تاکیده بود: « قرار شد هرآنچه که مقرر است وارد کشور شود ابتدا باید ثبت سفارش شده و سپس وارد شود که اگر این تصمیم عملیاتی شود دیگر وارد کننده ای نمی تواند ابتدا کالا را وارد گمرکات کشور کند و بعد از آن با فشارهای مختلف به دنبال دریافت ارز و ترخیص کالایش باشد. این که گفته می شود فقط برخی شرکتها مجوز واردات دارند و سایر شرکتها نمی توانند سرم وارد کنند درست نیست چونکه ما برای واردات سرم فراخوان انجام دادیم و هر شرکتی که اعلام آمادگی کرده مجوز دریافت کرده است.»
بر همین اساس ظرف مدت کوتاهی با مجوزهای سازمان غذا و دارو حجم قابل توجهی از این ۱۳۰۰ تن سرم توسط گمرک مرخص شد.
البته ماجرا به همینجا ختم نشد و در شرایطی که مسئولیت واردات و ترخیص سرم ها از نهادی به نهادی دیگر پاسکاری می شد، دکتر سید حیدر محمدی - مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو، اعلام نمود: « برمبنای قانون، اقلامی که ثبت سفارش داشته و از نهاد مربوطه مجوز دارند، می توانند به گمرک وارد شده و بعد از طی تشریفات مربوطه ترخیص شوند. بخش زیادی از کالاهایی که در گمرک هستند ثبت سفارش ندارند و جالب این است که گمرک هم نمی داند کدام کالاهای موجود مجوز داشته و کدام محموله ها مجوز ندارند. ما بارها درباره این مساله با گمرک نامه نگاری و اعلام نموده ایم برای ترخیص کالاهایی که به گمرک می رسند به سازمان غذا و دارو دسترسی برخط داده تا اقدامات لازم صورت گیرد، یعنی محموله ای که مجوز داشته ترخیص و اقلامی که مجوز نداشته باشند برگشت داده شوند. این که این موضوع، تعیین تکلیف نمی گردد و گمرک مدام توپ را در زمین دیگر سازمان ها می اندازد، جای تعجب دارد.»
به گفته محمدی گمرک نمی تواند کالایی که مجوز سازمان غذا و دارو را داشته باشد متوقف و رسوب کند. وی در سخنان دیگر خود تاکید کرده بود: « کالایی که در گمرکات رسوب کرده و گمرکات محترم باید پاسخگو باشند کالاهایی است که یا مجوز وزارت بهداشت یا هر وزارتخانه تخصصی را ندارد و بدون مجوز در گمرکات رسوب کرده و باید صاحب کالا پاسخگو باشد. سوداگر می تواند کالا را بیاورد داخل گمرک پیاده کند اما هیچ مجوزی هم نگرفته باشد. این یکی از مشکلاتی است که ما بارها خدمت عزیزان در گمرکات عرض کردیم اما این مشکل از قبل باقی مانده است.»
با تعیین تکلیف ۱۳۰۰ تن سرمی که با درخواست سازمان غذا و دارو وارد چرخه مصرف شد؛ سرانجام روز گذشته ۲۵۰ تن سرم تاریخ مصرف گذشته توسط سازمان اموال تملیکی منهدم شد.
در چنین شرایطی اخباری پیرامون کمبود سرم در موج ششم کرونا و یا سهمیه بندی شدن آن به گوش می رسد، موضوعی که شب گذشته حمیدرضا اینانلو_مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو در واکنش به آن اعلام نمود: « این سازمان هیچ نوع سهمیه بندی را برای سرم در داروخانه های منتخب یا خاص اعمال نکرده است. به سبب این که مصرف و تجویز سرم بصورت بی رویه بالا رفته، به دانشگاه های علوم پزشکی در استانهای مختلف اجازه داده شده که برمبنای اولویت بندی و نیاز مصرف مراکز درمانی، سرم با هدف کنترل تجویز و مصرف، بین مراکز درمانی توزیع شود. تولید سرم در کشور بالا رفته است و کارخانه ها پیوسته درحال تولید و تامین سرم هستند. سرم در سراسر کشور بصورت روزانه توزیع می شود و دانشگاه های علوم پزشکی به فراخور منطقه اولویت های توزیع را مشخص می کنند، بدین سبب ممکنست محدودیت هایی درباب برخی مراکز به وجود آورده باشند.»
اما در شرایطی که با تجربه موج های مکرر کرونا نیاز به تزریق سرم برای دریافت برخی داروهای مهم درمان کننده این بیماری همچون رمدسیویر افزایش چشم گیری داشته است امحای ۲۵۰ تن سرم که می توانست پاسخگوی قسمتی از نیاز کشور باشد سوالاتی در اذهان عمومی ایجاد می کند:
_ در شرایطی که با وجود تحریم ها تهیه اقلام دارویی از خارج از کشور به سختی صورت می گیرد چرا باید ۲۵۰ تن سرم به مدت ۵ سال در انبارهای گمرک خاک بخورد تا سرانجام منهدم شود؟
_ ورود اقلام دارویی بعنوان کالای سلامت محور که مستقیما با جان انسان ها سر و کار دارد باید با بررسی مستقیم سازمان غذا و دارو صورت گیرد اما چگونه برخی بدون ثبت سفارش مستقیم این سازمان ابتدا کالا را وارد گمرکات کرده و سپس به فکر دریافت ارز و ترخیص کالا می افتند؟ آیا می توان گفت دراین زمینه هم برخی به فکر سودجویی از شرایط موجود هستند؟
_ با وجود عدم ثبت سفارش سرم های مذکور، آیا این امکان وجود نداشت با تعامل بیشتر میان گمرک و سازمان غذا و دارو، بررسی های بیشتر بر سرم ها صورت گیرد تا در صورت کسب مجوز سلامت، این سرم ها در بین داروخانه ها توزیع و از انهدام آنها جلوگیری شود؟ آنهم در شرایطی که طی دو سال قبل مصرف این کالا افزایش شایان توجهی داشته است.
_ آیا ورود نهادهای قضایی و انتظامی به موضوع وارداتِ خارج از دستور دارو و سرم ها نمی تواند جلوی هدر رفت سرمایه ای عظیم از کشور را بگیرد؟
_ با توجه به این که گفته می شد این ۲۵۰ تن سرم تاریخ مصرف گذشته می تواند برای مصارف ثانویه و غیر انسانی مورد استفاده قرار گیرد چرا وزارت بهداشت دراین زمینه تعیین تکلیف نکرده است؟ این در حالیست که هزینه امحای این سرم ها نیز حدود ۲۵۰ میلیون تومان تخمین زده می شد.
_ ۲۵۰ تن سرم شاید در کلام ساده باشد اما کسی می داند می توانست در ایام سخت کرونا به داد چند بیمار برسد؟
_ آیا بخش دوم آن ۵۰۰ تن سرم یعنی ۲۸۰ تن سرم دیالیزی هم که حدود یکسال گذشته وارد کشور شده است، به همین سرنوشت گرفتار خواهند شد یا مقرر است زودتر فکری برایشان شود؟
_ نهاد پاسخگو در حوزه هدر رفت این میزان سرمایه چه کسی است و آیا تضمینی وجود دارد شاهد اتفاقات مشابه نباشیم؟
مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب