گزارش دكور پرداز
نگاه نگران تجار به سامانه نیما
بانك مركزی می گوید تاخیر در عملكرد یك صادركننده در تحویل بموقع ارز منجر به نارضایتی در سامانه نیما شده؛ اما مبحث هر چه كه باشد، این درجه اعتماد معامله گران است كه نگران كننده شده است.
به گزارش دکور پرداز به نقل از مهر، یک داستان تکراری باردیگر در سامانه نیما جریان ساز شد. روز گذشته بعضی از معامله گران بازار ارز که بستر معامله ارز مورد نیاز خویش را سامانه نیما قرار داده بودند، مقابل بانک مرکزی جمع شدند تا به عملکرد برخی صادرکنندگانی که در سامانه نیما حضور دارند اما به تعهدات خود برای تحویل ارز عمل نکرده اند، گلایه کنند. چون که از نگاه آنها، سامانه نیما که از جانب حاکمیت به عنوان بستری برای تبادل ارز میان صادرکنندگان و واردکنندگان بوجود آمده است، نباید اجازه کلاهبرداری را به هیچیک از بازیگران سامانه بدهد. نوسانات ارزی سال ۹۷ بود که پای سامانه نیما را به اقتصاد و سیاست های ارزی کشور باز کرد؛ همان روزهایی که شیشه های ساختمان لاجوردی بانک مرکزی در خیابان میرداماد، دورنمایی از روزهای غبارآلود و پاک هوای تهران می داد. آن موقع، بستری برای معاملات ارز در اقتصاد ایران رونمایی گردید و بستری را برای ثبت و ضبط ورودی ها و خروجی های ارزی کشور ایجاد کرد و اگر از حق نگذریم در خیلی از مقاطع، این سامانه عملکرد بسیار خوبی از خود به جای گذاشته است. حداقل عملکردی که در این سال ها برای سامانه نیما می توان متصور بود، ایجاد بستری برای ثبت درآمدهای ارزی صادرکنندگانی بود که کالایی غیر از نفت خام صادر می کردند. مسؤلان اذعان داشتند که وقتی از میزان اتکا به ارزهای غیرنفتی برای اداره کشور سخن به میان می آید، منبع آماری مطمئنی برای اطلاع از میزان ارز موجود در دست صادرکنندگان وجود ندارد و در مقابل، اگر قرار بود که ارزی غیر از ارزهای نفتی به واردات تخصیص یابد، محل تأمین آن مشخص نمی باشد. اما سامانه نیما این چالش مهم را برطرف کرد و بستری بوجود آمد که صادرکنندگان اقلام غیرنفتی بتوانند ارز حاصل از صادرات خویش را در اختیار واردکنندگان رسمی کشور قرار دهند. این سامانه حالا معیاری مشخص و کاملاً شفاف برای اطلاع از میزان ورود ارزهای وارداتی به کشور از محل صادرات غیرنفتی و ارزهای خارج شده از کشور برای واردات کالاها شده است؛ اما اشکالاتی هم دارد که باآنکه معلوم نیست که آیا از یکسال گذشته تابحال برطرف شده است یا خیر، اما بدلیل تخلف چند صادرکننده و صراف، نگرانی هایی را برای بازیگران سامانه بوجود آورده است. نگاه نگران تجار به سامانه نیما
موضوع تجمع روز گذشته مقابل بانک مرکزی به یک شبه کلاهبرداری در این سامانه برمی گردد و مربوط به رفتار برخی صرافی ها یا صادرکنندگان است که منجر به بی اعتمادی واردکنندگان شده است؛ در واقع، واردکنندگان برای تأمین ارز مورد نیاز خود باید در سامانه نیما با وساطت یک صراف (که خود واردکننده آنرا انتخاب می کند) از یک صادرکننده (که این را هم خود واردکننده انتخاب می کند) مبادرت به ثبت سفارش برای خرید ارز کند. به این صورت که ابتدا در سامانه، یکی از صادرکنندگانی که ارز عرضه نموده است را انتخاب می کند و بعد از تأیید و توافق با صادرکننده، یک صراف برای انتقال وجه انتخاب می کند.
در واقع هر کس نرخ مناسب تری را به واردکننده برای فروش ارز پیشنهاد دهد، قطعا موفق خواهد بود که نظر خریدار ارز از این سامانه را جلب کرده و از آنجائیکه بسیار از خریداران و فروشندگان ارز صادراتی، سامانه نیما را یک سامانه حاکمیتی می دانند، واریز معادل ریالی ارز مورد درخواست را با وسواس کمتری انجام می دهند؛ چونکه معتقدند که نیما سامانه ای متعلق به بانک مرکزی است و اساسا نظارت های کافی بر آن صورت خواهد گرفت. موضوعی که تخلف برخی صرافان و صادرکنندگان، مشکلاتی را برای واردکنندگان بوجود آورده است.
موضوع از آن مقرر است که برخی واردکنندگان باوجود واریز وجه به حساب صرافی (به استناد معامله ای که در نیما ثبت شده است) برای خرید ارز صادرکننده، مدتهای زیادی را در انتظار برای دریافت ارز خود مانده اند و ارز مذکور بدست واردکننده نرسیده است چون که یا صراف یا صادرکننده، به دلایلی (اعم از قصد کلاهبرداری یا بروز مشکلات مرسوم در فرایندها) نتوانسته اند یا نخواسته اند به تعهد خود در قبال واردکننده عمل کنند. در حالیکه معادل ریالی آن به حساب صراف یا صادر کننده واریز شده است. حالا واردکنندگان می گویند چون این معامله در بستر سامانه نیما انجام شده است، بانک مرکزی در قبال این کلاهبرداری یا خلف وعده، مسئول است و باید پاسخگوی خسارت واردکننده باشد.
تجمع کنندگان روز گذشته مقابل بانک مرکزی که تعدادشان کمتر از ۵۰ نفر بود، خواهان نظارت بانک مرکزی بر روند تخصیص ارز نیمایی به واردکنندگان بودند.
یکی از افراد حاضر در این جمع در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: ما نماینده حدود ۷۰۰ واردکننده ای هستیم که در بین آنها ۴۰۰ نفر تولیدکننده قرار دارند.
وی مبلغ واریزی در سامانه نیما از جانب واردکنندگان را حدود ۴ هزار میلیارد تومان اعلام نمود و اظهار داشت: بیشتر از شش ماه است که این اتفاق برای تولیدکنندگان رخ داده و این در شرایطی است که تولید محصول آنها به واردات مواد اولیه وابسته است، ولی نه وزارت صنعت، معدن و تجارت و نه بانک مرکزی پاسخگوی این اتفاق نیستند.
پاسخ بانک مرکزی به منتقدان سامانه نیما
البته پس از طرح این خواسته واردکنندگان برای ورود نظارتی هر چه بیشتر بانک مرکزی به پرونده معاملات مخدوش سامانه نیما، بانک مرکزی بار دیگر تصریح کرد که رسالت سامانه نیما، ایجاد فضای مناسب برای اطلاع خریداران- فروشندگان و صادرکنندگان و وارد کنندگان ارز از میزان عرضه و تقاضا و تسهیل داد و ستد است.
بانک مرکزی در اطلاعیه ای که درباره تجمع روز گذشته مقابل این بانک منتشر نموده، دلیل اصلی تجمع را تخطی چند صرافی در تحویل ارز درخواستی برخی از واردکنندگان دانسته و اعلام نموده است که منشأ این تخطی نیز، تأخیر یک صادرکننده در تحویل ارز به آن صرافی ها بوده است، بر همین مبنا تاکید می شود عدم ایفای تعهد توسط یکی از طرفین قرارداد، ریسکی محتمل در تمام معاملات بوده و ارتباطی با بستر انجام معامله که در اینجا «نیما» است، ندارد.
در بیانیه بانک مرکزی آمده است: «نیما، پوشش ریسک های معمول تجارت را دربر نمی گیرد و چنانچه یکی از طرفین معامله از تعهدات خود تخطی کند، مبحث توسط مرجع قضائی پیگیری می شود.» این بانک به این نکته هم اشاره نموده است که امنیت سامانه نیما مشروط به سلامت طرفین معاملات، کماکان پابرجا می باشد و کوچک ترین ریسکی از این محل متوجه مشتریان و مراجعان نخواهد بود.
بانک مرکزی به این نکته هم اشاره نموده است که به منظور آگاهی دادن به تمام واردکنندگان و صادرکنندگان بانک ها و صرافی ها در زمان آغاز فرآیند معامله، هشدارهای لازم توسط سامانه داده شده است و این افراد می بایست ملاحظات و نکات امنیتی مطروحه را در طول فرآیند مدنظر داشته باشند؛ ازاین رو سامانه نیما بستری برای انجام مبادلات بین بانک ها، صرافی ها و سایر طرفین مبادلات تجاری کشور است و با عنایت به خلف وعده توسط یکی از طرفین معامله، باید مبحث به مرجع قضائی منعکس و بر اساس رأی صادره هم اقدام گردد.
با این حال بانک مرکزی در قالب رویه ها و قوانین، همکاری لازم را با مالباختگان خواهد داشت و در انعکاس مبحث به مرجع قضائی تابحال از هیچ تلاشی فروگذار نکرده و در ادامه هم پیگیری خواهد نمود.
به هر حال داستان سامانه نیما و اعتراضات خریداران هر چه که باشد، این اعتماد تجار و معامله گران در سامانه نیما است که موضوعی مهم به شمار آمده و باید برای احیای آن، اقدام جدی از جانب بانک مرکزی صورت گیرد؛ به هر حال نباید فراموش کرد ضوابط و دستورالعمل هایی که بانک مرکزی برای صادرکنندگان و واردکنندگان تعیین است، راهی به جز استفاده از سامانه نیما را برای تجار باقی نگذاشته است و باید مکانیزمی طراحی شود که بازیگران حاضر در سامانه، شامل صادرکنندگان، صرافان و واردکنندگان امکان خلف وعده و ایجاد ضرر برای سایر بازیگران را نداشته باشند.
منبع: دكور پرداز
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب