اما و اگرهای طرح عرضه خودرو در بورس از نگاه فعالان
به گزارش دكور پرداز در جهت پیشنهاد نمایندگان مجلس شورای اسلامی در خصوص عرضه خودرو در بورس كالا، به اعتقاد یك كارشناس صنعت خودرو چنانچه اصل مبحث با هدف حذف واسطه ها، رونق صنعت خودرو و رسیدن به قیمت شفاف باشد، بسیار هم خوب است اما زمانی كه باردیگر پای شورای رقابت برای تعیین قیمت پایه به میان می آید، دقیقا نقض هدف اصلی است.
به گزارش دکور پرداز به نقل از ایسنا، چندی است که نمایندگان مجلس شورای اسلامی از عرضه خودرو در بورس کالا برای ساماندهی اوضاع و احوال صنعت خودرو و بازار آن در چارچوب یک طرح صحبت می کنند. طرحی که گفته شده بزودی اجرا خواهد شد و محور اصلی آن، عرضه خودرو در بورس کالا به منظور شفافیت بالای معاملات این بورس و تحقق اهداف برای تبدیل خودرو به یک کالای مصرفی است.
در این گزارش می خواهیم از چند منظر به این مورد و نظرات کارشناسان و فعالان هر دو حوزه صنعت خودرو، بورس و همینطور اظهارات نمایندگان مجلس شورای اسلامی بپردازیم.
امیرحسین قاضی زاده هاشمی- نایب رئیس مجلس شورای اسلامی- با اشاره به اینکه ضعف ها و مشکلات صنعت خودروی کشور نه فنی و نه علمی است، مشکل صنعت خودرو را ضعف در سیاست گذاری و راهبری دانسته و اعتقاد دارد که در الگوی فعلی قیمت گذاری و فروش، به علت نبود ظرفیت رقابت با خودروسازان خارجی، واردات خودرو به کشور محدود نگاه داشته شده است. الگوی قیمت گذاری بر مبنای هزینه تمام شده هم می کوشد تا نفع ناشی از بازار انحصاری را محدود سازد؛ بنابراین چنانچه به جای مدیریت قیمت، میزان عرضه در بازار مدیریت شود، قیمت هم به صورت طبیعی کنترل خواهد شد. قانون گذار هم می تواند با سیاست های تشویقی و تنبیهی موثر و گام به گام، عرضه خودرو به بازار را مدیریت کند. ازاین رو با عنایت به افزایش قیمت خودرو، سازوکار پیشنهادی ما عرضه خودرو در بازار بورس کالاست که البته ملاحظاتی هم دارد و باید اقدامات موازی دیگری هم در کنار این اصلاح صورت پذیرد.
همینطور جواد فلاح -مدیر مطالعات اقتصادی بورس کالای ایران- هم در ارتباط با این طرح توضیح داد: خودروهایی که با تیراژ بالا وارد کشور می شوند و همینطور خودرو های تولید داخل، در بستر بورس کالای ایران مورد معامله قرار می گیرند. در طرح نمایندگان مجلس قیمت پایه ای خواهیم داشت که این قیمت پایه، توسط شورای رقابت تصویب و تعیین خواهد شد، قیمت پایه بر روی تابلوی بورس قرار خواهد گرفت و متقاضیان روی قیمت پایه با یکدیگر رقابت خواهند کرد. افرادی که بهترین قیمت را داده باشند برنده شده و خودرو و به آن اشخاص تعلق می گیرد.
کلیت عرضه خودرو در بورس؛ عالی اما عدم توجه به جزئیات کار را خراب تر هم می کند
در همین رابطه (طرح عرضه خودرو در بورس کالا) و همینطور گفته های مدیر مطالعات اقتصادی بورس کالا، با امیرحسن کاکایی -عضو هیات مدیره دانشکده خودرو دانشگاه علم وصنعت- کارشناسانه به بررسی مبحث پرداخته ایم.
این کارشناس صنعت خودرو با اشاره به اینکه طرح عرضه خودرو در بورس یک طرح کلی است اما در جزئیات زمانی که افراد مختلف صحبت می کنند، تفاوت هایی دیده می شود، اظهار نمود: این جزئیات بسیار دارای اهمیت است. علاوه براینکه هم اکنون صنعت خودرو به علت قیمت گذاری غلط، در حال سقوط است، از طرفی بازار هم از کنترل خارج شده است؛ بنابراین تنها راه نجات این صنعت و بازار به صورت همزمان، آزادسازی قیمت ها است.
وی ادامه داد: اما فراموش نکنیم که این آزادسازی قیمت به صورت عادی، دردسرهایی هم به همراه خواهد داشت که تابحال هیچ مسئولی هم زیر بار آن نرفته است؛ همچون اینکه طی دو سال قبل چند باری این مورد مطرح شده اما کسی آنرا اجرایی نکرده است. حالا چاره ای تحت عنوان عرضه خودرو در بورس کالا پیشنهاد داده شده است که در آن چند نکته حائز اهمیت وجود دارد. چنانچه خودرو در بورس کالا ارائه شود و سپس کشف قیمت شود و در حقیقت اجازه دهند که بازار تعیین کننده قیمت باشد، طرحی خیلی خوب است؛ البته که ضوابطی هم برای آن باید در نظر گرفته شود. به صورت مثال بایستی حداقل هایی برای خریدارانی که می توانند در صف خرید قرار گیرند، وجود داشته باشد؛ مثل همین شرایط هایی که برای طرح های فروش خودرو ها، برای ثبت نام کنندگان در نظر گرفته می شود؛ چونکه همانطور که بر کسی پوشیده نیست، تعداد خودرو ها از تقاضاها کمتر است.
عضو هیات مدیره دانشکده خودرو دانشگاه علم وصنعت خاطرنشان کرد: ازاین رو اینکه می گوییم اصل ماجرای اجرای عرضه خودرو در بورس کالا خوب است، منظور تحقق این طرح با این هدف است که بتوانیم بدین طریق به قیمت آزاد و شفافی رسیده و دست دلالان از اختلاف قیمت کارخانه و بازار، کوتاه بماند و دیگر نتوانند از این اختلاف سود ببرند؛ بلکه سود تنها از تغییرات طبیعی زمان باشد. در اینصورت رفته رفته به یک تعادل منطقی بازار خواهیم رسید. هرچند که کنترل کننده خود بازار در وهله اول نخواهد بود اما در عوض زمانی که دست دلال کوتاه شود، پول خودرو ها مستقیما به حساب خودروساز واریز شده و می توان شرکت های خودروساز را متعهد به افزایش تولید کرد.
کاکایی افزود: اینکه هم اکنون خودروساز نمی تواند متناسب با تقاضا، میزان تولید را افزایش دهد به جهت زیان دهی آن هاست؛ ازاین رو نکته کلیدی عرضه خودرو در بورس کالا، این نیست که بورس می تواند بازار را کنترل کند؛ بلکه نکته کلیدی این است که به شرطی عرضه خودرو در بورس کالا موثر خواهد بود که سبب رونق صنعت خودرو شود. ضمن اینکه بتواند صنعت خودرو را پاسخگو کند. البته هم اکنون هم خودروسازان ما اگر پول داشته باشند می توانند پاسخگو باشند اما وقتی پول نیست، کاری از دست خودروساز برنخواهد آمد.
اگر می خواهیم در بورس عرضه کنیم؛ باید تمام اصول آنرا هم رعایت کنیم
این کارشناس صنعت خودرو در ادامه تشریح این پیشنهاد، خاطرنشان کرد: همه این صحبت ها درست، "اما" متاسفانه برخی همچنان پای شورای رقابت را به وسط کشیده تا قیمت خودرو پایه را تعیین کند. حضور شورای رقابت به منظور تعیین قیمت، "نقض غرض است". اگر مقرر است بازار تعیین کننده باشد که پس باید به همان بازار، واگذار کرد. اگر همین امروز اجرای این طرح آغاز شود، یک قیمت تعیین شده از قبل توسط شورای رقابت وجود دارد و قیمت پایه برای امروز و فردا و... مشخص است؛ پس عرضه در بورس به شرطی خوب است که تمام شرایط اصولی بورس رعایت شود.
وی ادامه داد: از طرفی برخی هم معتقدند که در اینجا پولی اضافه به جیب خودروساز می رود، نباید پول مستقیما وارد حساب خودروساز شود؛ بلکه بایستی اختلاف آنرا برداشته و ما برایش تعیین تکلیف نماییم. این هم نقض غرض است؛ چونکه گویی تابحال این پول ها به طور مثال به دست عده ای دلال می رسیده و حال می خواهند به دست عده ای دلال دولتی برسد (منظور از دولت، سیاست مدارانی است که می خواهند برای مبالغ خودرو ها تعیین تکلیف کنند و نه صرفاً خود دولت). در اینصورت هم باتوجه به شرایط تورمی فعلی، مشخص نخواهد بود که چه اتفاقی خواهد افتاد. چندی دیگر قیمت خودرو بالا می رود، بدون آنکه صنعت خودرو رشد کند؛ پس اینجا هم مجدد باید گفت، عرضه در بورس به شرطی خوب است که پول خودرو ها مستقیما به خودروساز رسیده و بتوان از خودروساز مطالبه گری کرد؛ نه اینکه مبلغ خودرو را تکه تکه کرد.
به بهانه آزادسازی قیمت و بهتر کردن اوضاع، کل صنعت را زمین گیر نکنید
عضو هیات مدیره دانشکده خودرو دانشگاه علم و صنعت، تصریح کرد: نکته جالب تر هم اینجاست که در طرحی که مجلس تعیین کرده است، به ازای ورود خودرو به بورس، امتیازهای بالاتری را هم می خواهند؛ آن هم اینکه خودروساز تمام اطلاعات و سیستم کاری خویش را بیرون ریخته و برای همگان آشکار کند؛ این هم ناشدنی ترین وجه ممکن قضیه است و علاوه براینکه تمام سیستم را برهم خواهد زد، به دنبال خود مشکلات بسیار گوناگونی را هم ایجاد خواهد نمود. در حقیقت تنها به بهانه آزاد کردن قیمت و رخ دادن یک اتفاق خوب و ساماندهی صنعت، کل صنعت را زمین خواهند زد.
کاکایی در انتها جمع بندی صحبت های خود اظهار نمود: این شرایط همچون این می ماند که مدیرعامل یک خودروسازی را برداشته و بخواهند یک نظام بر آن مدیریت کند. این مورد اصلا شدنی نیست؛ چونکه اختیار مجموعه ای بزرگ به مدیرعامل و هیات مدیره آن سپرده شده است. حال اگر قرار باشد چندین نهاد دیگر برای سرمایه های آن تعیین تکلیف کنند، دیگر مدیریت آن ممکن نخواهد بود و اوضاع آن صنعت بدتر هم خواهد شد. ازاین رو علیرغم این شرایط، عرضه خودرو در بورس کالا "بد" است اما اگر قرار باشد خودرو در بورس کالا ارائه شود تا شفافیت در بازار ایجاد کند، پول مستقیما به خودروسازی وارد و برای سرمایه گذاری در برنامه های داخلی سازی صرف شود و کنار آن از راه سازمان های نظارتی، کنترل شود، این طرح منطقی و خوب خواهد بود.
این در شرایطی است که حسن کریمی سنجری - دیگر کارشناس صنعت خودرو کشور- هم فروش خودرو از راه بورس کالا را "خطای راهبردی" عنوان کرده و اعتقاد دارد که بهترین روش برای کنترل وضعیت فعلی بازار خودرو، کاهش اختلاف میان عرضه و تقاضای خودرو در بازار خواهد بود. فروش خودرو به شیوه عرضه در بورس کالا تا زمانی که قیمت های فروش کارخانه ای اصلاح نشود، امری ناشدنی است. برای اصلاح قیمت هم تابحال دو روش پیشنهاد شده است؛ پیشنهاد انجمن خودروسازان ایران در خصوص فروش خودرو به نرخ پنج درصد زیر قیمت حاشیه بازار است و پیشنهاد مجلس عرضه خودرو در بورس کالاست. در هر دو روش از آنجایی که هم اکنون شرکت های خودروساز نمی توانند به اندازه نیاز بازار تولید داشته باشند، مصرف کننده متضرر می شود. البته شاید خودروسازان به ظاهر سود کنند، اما مطمئنا در کوتاه مدت بازار از راه فروش نرفتن خودرو، واکنش نشان خواهد داد و در اصطلاح خرید را پس می زند؛ بخصوص اینکه این روزها قدرت خرید مردم هم به شدت افت کرده است.
منبع: دكور پرداز
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب