رویش سرمایه ها نقشه تازه وزارت اقتصاد برای مهار تورم
دکور پرداز: دولت با همکاری بازار سرمایه، طرح رویش را برای برگرداندن سرمایه های راکد مردم و بنگاه ها به تولید ارزآور شروع کرده است.
به گزارش دکور پرداز به نقل از مهر، در ماه های اخیر، مجموعه ای از تحولات در سیاستگذاری اقتصادی کشور نشان میدهد دولت تصمیم دارد یک مسیر تازه در تأمین مالی و کنترل تورم ایجاد کند؛ مسیری که نه بر افزایش پایه پولی و نه بر تسهیلات بانکی مبتنی است، بلکه بر توان بازار سرمایه و ظرفیت سرمایه های مردمی تکیه دارد. طرح «رویش» جدید ترین نمونه از این رویکرد است؛ طرحی که مقامات اقتصادی آنرا «آغاز دوران مشارکت گسترده مردم در تأمین مالی تولید ارزآور» توصیف می کنند.
اگرچه سال هاست درباره ی ضرورت هدایت منابع مردمی بسمت تولید صحبت می شود، اما نبود ابزارهای اعتمادساز، ریسک بالا، نبود تضامین معتبر و ضعف ابزارهای ارزی سبب شده بخش بزرگی از نقدینگی کشور به جای حرکت در فضای تولید، در دارایی های غیرمولد مانند طلا، ارز خانگی، زمین یا سپرده های کوتاه مدت باقی بماند. «رویش» تلاش دارد این چرخه را معکوس کند و سرمایه هایی که سال ها از اقتصاد واقعی دور مانده بودند را به خط تولید، صادرات و پروژه های ارزآور بازگرداند.
تأمین مالی غیرتورمی؛ محور اصلی سیاست اقتصادی جدید
دولت در ماه های اخیر بارها تاکید کرده که «مقابله با تورم» نه فقط یک شعار، بلکه ستون اصلی تصمیم گیری در بودجه، سیاست ارزی و ساختار تأمین مالی است. یکی از مدیران ارشد اقتصادی دولت اخیراً توضیح داد که مسیر میان مدت دولت برای مهار تورم «اصلاح تراز مالی دولت و رفع کسری بودجه» است؛ چونکه ریشه خیلی از موج های تورمی سالهای اخیر، برداشت مستقیم یا غیرمستقیم دولت از منابع بانک مرکزی بوده است.
در همین چارچوب، حرکت دولت بسمت بازار سرمایه و کاهش نقش استقراض بانکی، قسمتی از همین راهبرد ضدتورمی است. به جهت اینکه تأمین مالی پروژه های بزرگ بدون ایجاد فشار تورمی صورت گیرد، لازم است ابزارهایی جایگزین منابع بانکی شوند؛ ابزارهایی که هم شفافیت لازم را داشته باشند و هم پشتوانه معتبر و نرخ ریسک قابل اندازه گیری ارایه کنند.
«رویش» فصل مشترک این نیاز و ظرفیت بازار سرمایه
یکی از محورهای اصلی طرح «رویش»، انتشار اوراق مرابحه ارزی است؛ ابزاری که بگفته کارشناسان، می تواند معادله سنتی تأمین مالی را بازنویسی کند. این اوراق امکان جمع آوری سرمایه های خرد و کلان را با پشتوانه دارایی های واقعی فراهم می کنند و با این حال به سرمایه گذاران این اطمینان را می دهند که بازده آنها متناسب با فعالیتهای صادراتی و ارزآور خواهد بود.
در دوره ای که نوسانات نرخ ارز، تصمیم گیری اقتصادی را دشوار کرده، انتشار اوراقی که بتواند بازده را با جریان ارزی مدیریت کند، نکته مثبتی برای سرمایه گذاران است. خیلی از تولیدکنندگان نیز استقبال کرده اند، چونکه این اوراق می تواند نیاز آنها به ارز برای خرید مواد اولیه یا توسعه صادرات را بدون مراجعه به بانکها تأمین کند.
صندوق های تضامین؛ ستون اعتمادسازی در طرح رویش
جز اوراق ارزی، بخش مهم دیگر طرح رویش «صندوق های تضامین» است. تجربه پروژه های بزرگ در کشور نشان داده که نبود پوشش ریسک، یکی از اصلی ترین علل عدم ورود سرمایه های مردمی به حوزه تولید است. حتی پروژه هایی که توجیه اقتصادی و بازده قطعی دارند، به علت نبود ضمانت معتبر، از جذب منابع خرد باز می مانند.
صندوق تضامین این خلأ را هدف گرفته است. این صندوق ها به شکلی طراحی شده اند که بتوانند تعهدات پروژه های تولیدی یا صادرات محور را تضمین کنند و اصل سرمایه یا بخش زیادی از آنرا در مقابل ریسک های تجاری و عملیاتی حفظ نمایند. نتیجه این سازوکار، افزایش اعتماد و کاهش فاصله میان مردم و فعالیتهای مولد است.
سال هاست اقتصاددانان هشدار می دهند که بخش قابل توجهی از ثروت مردم در دارایی هایی نگهداری می شود که در عمل سهمی در تولید ملی ندارند. خانه های خالی، طلا و ارز خانگی، نقدینگی ذخیره شده و زمینهای بلااستفاده در کنار سپرده هایی با بهره اندک، به صورتی «دفن شدن سرمایه ها» تعبیر می شوند.
دولت در طرح رویش به صراحت اعلام نموده است که این منابع باید به چرخه اقتصادی برگردند. نه بوسیله فشار یا محدودیت، بلکه با عرضه مسیرهای جذاب، امن و سودآور.
به جای آنکه سرمایه های مردم در زیر خاک یا گاوصندوق ها بماند، باید در کارخانه ها، پروژه های صادراتی و زنجیره تولید ارزش آفرینی کند. از دید دولت، این تنها یک انتخاب اقتصادی نیست؛ یک اجبار ساختاری است. بدون آزادسازی منابع راکد، تأمین مالی تولید نه فقط دشوار، بلکه نا ممکن خواهد شد.
نقش بازار سرمایه در عصر جدید سیاست اقتصادی
در سالهای گذشته، بازار سرمایه ایران فراز و فرودهای گوناگونی را تجربه کرده است؛ از دوره های رونق کوتاه مدت تا نوسانات شدید. در عین حال، نگاه دولت جدید به بازار سرمایه متفاوت از گذشته است. به جای آنکه بورس فقط محل خریدوفروش سهام باشد، حال بعنوان «موتور تأمین مالی غیرتورمی» دیده می شود.
به این ترتیب، طرح «رویش» قسمتی از یک بسته بزرگ تر است: گذار از اقتصاد مبتنی بر بودجه دولتی به اقتصادی که بخش مهمی از تأمین مالی آن توسط بازار سرمایه به انجام می رسد.
طرح «رویش» بالاتر از آنکه یک بسته مالی باشد، یک تغییر در نگاه به اقتصاد است. این طرح می گوید راه توسعه از مسیر چاپ پول یا تسهیلات بانکی نمی گذرد؛ بلکه از مسیر مشارکت مردم، شفافیت بازار سرمایه و تأمین مالی غیرتورمی عبور می کند.
اگر اجرای این طرح با جدیت ادامه یابد، سه پیامد روشن خواهد داشت:
سرمایه های راکد باردیگر به اقتصاد برمی گردند
تولید ارزآور با سرعت بیشتری رشد می کند
و مهم تر از همه، تورم از مسیر ناترازی بودجه تغذیه نخواهد شد
به همین دلیل است که خیلی از کارشناسان، رویش را «سرآغاز یک دگرگونی آرام اما پایدار» در ساختار مالی ایران می دانند؛ دگرگونی ای که می تواند مسیر اقتصاد را از اتکا بر منابع سنتی بسمت سرمایه گذاری مردمی و مولد تغییر دهد. بطور خلاصه یکی از مدیران ارشد اقتصادی دولت اخیراً توضیح داد که مسیر میان مدت دولت برای مهار تورم اصلاح تراز مالی دولت و رفع کسری بودجه است؛ چراکه ریشه بسیاری از موج های تورمی سالیان اخیر، برداشت مستقیم یا غیرمستقیم دولت از منابع بانک مرکزی بوده است. در همین چارچوب، حرکت دولت بسمت بازار سرمایه و کاهش نقش استقراض بانکی، قسمتی از همین راهبرد ضدتورمی است. به جهت این که تأمین مالی پروژه های بزرگ بدون ایجاد فشار تورمی صورت گیرد، لازم است ابزارهایی جایگزین منابع بانکی شوند؛ ابزارهایی که هم شفافیت لازم را داشته باشند و هم پشتوانه معتبر و نرخ ریسک قابل اندازه گیری ارائه کنند.
مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب
لطفا شما هم در مورد این مطلب نظر دهید