افزایش ذخایر طلای بانک مرکزی گامی هوشمندانه برای استقلال مالی ایران
دکور پرداز: بانک مرکزی با ورود شمش های جدید طلا و دو برابر شدن ذخایر طی دو سال اخیر، مسیر تنوع بخشی دارایی ها و استقلال سیاست پولی از ارزهای خارجی را پی می گیرد.
به گزارش دکور پرداز به نقل از مهر، در حالیکه تحولات ژئواقتصادی و محدودیت های ناشی از تحریم، خیلی از کشورها را به بازاندیشی در ساختار ذخایر بین المللی خود واداشته است، ایران هم با افزایش چشم گیر ذخایر طلای بانک مرکزی، گام تازه ای در راه تقویت تاب آوری مالی کشور برداشته است.
۲۷ مهرماه ۱۴۰۴، یکتا اشرفی، معاون توسعه مدیریت و منابع بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، در گفت و گویی رسمی از افزایش محسوس ذخایر طلای کشور خبر داد؛ موضوعی که بگفته او، «نشانه ای از درک راهبردی سیاست گذاران اقتصادی نسبت به لزوم کاهش وابستگی به ارزهای خارجی و تقویت ثبات پولی» است.
رویکردی هم سو با الگوی جهانی
سیاست افزایش ذخایر طلا که از حدود دو سال پیش شروع شد، هماهنگ با روندی جهانی است که از سال ۲۰۲۲ تا حالا در بین خیلی از قدرت های اقتصادی مشاهده می شود.
طبق داده های شورای جهانی طلا (World Gold Council)، بانکهای مرکزی چین، روسیه، ترکیه، و هند در سالیان اخیر بیشترین خرید طلا را در بین کشورهای جهان ثبت کرده اند؛ هدف مشترک آنها، کاهش وابستگی به دلار و افزایش دارایی های فیزیکی غیرقابل مصادره بوده است. حالا بانک مرکزی ایران هم بصورت هماهنگ با این جریان، بر ترکیب ذخایر طلا و ارز تمرکز کرده است.
طلا؛ سپر سیاست پولی در دوران پرریسک
به گفته اشرفی، پایه نظری این تصمیم بر آموزه های اقتصاد کلاسیک و مدرن استوار است: طلا در ادبیات مالی به عنوان دارایی امن (Safe Haven) شناخته می شود که در مقابل تورم جهانی، نوسانات ارز و شوک های تحریم، نقش سپر اقتصادی دارد.
افزایش ذخایر طلا ظرفیت بانک مرکزی در کنترل نقدینگی و مداخله هدفمند در بازار ارز را تقویت می کند. این رویکرد با هدف کاهش ریسک های سیستمیک و ارتقاء استقلال سیاست پولی دنبال می شود؛ استقلالی که برای اقتصادهایی با فشار ارزی و محدودیت های تجاری، اهمیتی دوچندان دارد.
اهداف سه گانه سیاست طلا
در گزارش تازه بانک مرکزی سه محور کلیدی برای راهبرد طلایی کشور مشخص شده است:
۱. مصونیت در مقابل شوک های خارجی: تحریمها و بحران های مالی جهانی، اهمیت ذخایر فیزیکی را به عنوان پشتوانه غیرقابل مصادره افزایش داده اند.
۲. افزایش اعتماد سرمایه گذاران داخلی و خارجی: انباشت طلا به عنوان شاخصی از مدیریت پایدار منابع ارزی می تواند به تقویت انتظارات مثبت بازار و کاهش رفتارهای سفته بازانه منجر شود.
۳. زیرساخت توسعه ابزارهای مالی مبتنی بر طلا: بانک مرکزی امیدوار است با دسترسی به ذخایر بیشتر، طراحی اوراق و دارایی های دیجیتال با پشتوانه طلا را تسهیل کند—گامی به طرف انطباق با معیارهای مالی نوین جهانی.
از ثبات پولی تا نوآوری مالی
بر اساس تحلیل کارشناسان اقتصادی، افزایش ذخایر طلا می تواند جهت گیری تازه ای برای سیاستهای پولی ایران رقم بزند؛ از جمله:
ایجاد پشتوانه برای ارز ملی و انتشار اوراق مبتنی بر طلا؛
فراهم شدن بستر توکن سازی دارایی های واقعی در نظام بانکداری دیجیتال؛
و تقویت توان بانک مرکزی در پاسخ سریع به بحران های ارزی.
چنین سیاستی در شرایطی اجرا می شود که خیلی از کشورها در جهت سیاست «خودبسندگی پولی» (Monetary Sovereignty) بدنبال کاهش وابستگی به نهادهای مالی غربی هستند.
نگاهی تطبیقی: از بانک خلق چین تا بانک مرکزی ایران
گزارش شورای جهانی طلا در سه ماهه دوم ۲۰۲۴ نشان میدهد که بانک خلق چین با خرید بالاتر از ۹۰ تن طلا به رکورد تازه ای در ذخایر رسید. بانک مرکزی روسیه هم بعد از تحریم های فراگیر مالی، طلا را به یکی از ارکان اصلی ذخایر خود تبدیل کرد.
اگرچه ایران به سبب تحریم، آمار رسمی ذخایر خویش را منتشر نمی کند، اما شواهد موجود از ورود محموله های جدید شمش در تابستان ۱۴۰۴ نشان میدهد که روند کنونی در راه افزایش محسوس ذخایر ادامه دارد به نحوی که برخی منابع غیررسمی از رشد بالاتر از ۳۰ درصدی نسبت به دو سال قبل آگاهی داده اند.
سیاست افزایش ذخایر طلا در حقیقت پاسخی است به لزوم حفظ پایداری مالی و اقتدار سیاست پولی در مقابل فشارهای خارجی. تجربه جهانی نشان داده کشورهایی که بر تنوع سبد ذخایر خود تکیه کنند، در وضعیت بحرانی تاب آوری بیشتری دارند.
در این چارچوب، اقدام اخیر بانک مرکزی را می توان نمادی از «استقلال مالی در عصر عدم قطعیت» دانست حرکتی که اگر با اصلاحات حسابداری ارزی، شفاف سازی دارایی های بین المللی و توسعه بازار سرمایه همراه شود، می تواند نه فقط پشتوانه ریال بلکه امیدی برای بازسازی اعتماد عمومی به سیاستهای پولی کشور باشد.
حرف آخر اینکه چنین سیاستی در شرایطی اجرا می شود که بسیاری از کشورها در جهت سیاست خودبسندگی پولی (Monetary Sovereignty) بدنبال کاهش وابستگی به نهادهای مالی غربی هستند. باآنکه ایران به جهت تحریم، آمار رسمی ذخایر خود را منتشر نمی کند، اما شواهد موجود از ورود محموله های جدید شمش در تابستان ۱۴۰۴ نشان میدهد که روند کنونی در راه افزایش محسوس ذخایر ادامه دارد به نحوی که برخی منابع غیررسمی از رشد بیشتر از ۳۰ درصدی نسبت به دو سال قبل آگاهی داده اند. تجربه جهانی نشان داده کشورهایی که بر تنوع سبد ذخایر خود تکیه کنند، در وضعیت بحرانی تاب آوری بیشتری دارند.
منبع: decorpardaz.ir
مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب
لطفا شما هم در مورد این مطلب نظر دهید